Hellevoetsluis, 6 augustus 2006

Een avond in Viana
Het was een mooie dag die 16e juli. Ik hield een rustdag voor mijn voet, die ook toen al weinig hielp. Er was een prachtig volksfeest gaande waar de hele bevolking aan mee deed. Vrolijke gezichten, met een lach en met emotie als het ging om de muziek en de zang. Samen aten ze met elkaar aan lange tafels die gewoon in de lengterichting door de hele straat stonden. Ik heb genoten van hun prachtige liederen en het elan waarmee die ten gehore werden gebracht. ’s-Avonds zat ik op een muurtje, hoog in de stad, waar ik een werkelijk schitterend uitzicht had over de laagvlakte naar de Ebro toe met wat lage heuvels en kammen. Op deze vlakte groeit hoofdzakelijk graan maar ook cypressen en buxus. Verder weg waren er grillige bergen, vaag zichtbaar. Het hoge vochtigheidsgehalte zorgde waarschijnlijk voor die vaagheid. Achter die bergen ging de zon onder wat een geweldig, een beetje spookachtig, lichteffect gaf. De fijne dag, deze bijzondere sfeer maakte me enerzijds gelukkig, dat ik dat allemaal meemaakte, beleefde. Maar anderzijds ook weemoedig. Ik voelde me alleen, ik kreeg een dikke strot van de emotie. Op dat moment wist ik dat ik mijn reis volbracht had, dat ik er klaar mee was. Ik moest alleen nog even naar Santiago de Compostela lopen, jullie weten inmiddels hoe dat is gegaan.

Vogels
Ongelofelijk heb ik genoten van de vogels op deze reis. Zo nu en dan heb ik er ook gewag van gemaakt. De Ooievaars, overal in Spanje, de koekoek elke dag tussen Vezelay en Perigieux. De zwaluwen die er altijd waren, elke dag weer, in soorten en maten. Wat me erg intrigeerde waren de nesten die ze bouwen, in huizen, in schuren op de gekste plekken en ze hebben het altijd erg druk. Als er slecht weer op komst is dan vliegen ze laag en bij mooi weer zoeken ze het hoog in de lucht. Een mooie diersoort.

Het weer en andere belevenissen
Tijdens mijn wandeling heb ik alle soorten weer wel zo ongeveer meegemaakt. Regen, wind – soms stormachtig, kou, bewolkt maar droog en bewolkt met miezerige regen, zon en hitte. Slechts drie dagen heb ik met de poncho aan gelopen en dan nog niet eens de gehele dag. Ik kan goed tegen de warmte gelukkig want vooral in Spanje was het erg warm. Bij deze warmte die opliep naar net iets onder de 40 graden zocht iedereen verkoeling. De Spaanse huizen hebben niet voor niets heel dikke muren en weinig ramen, dan blijft het binnen lekker koel. Schapen en koeien zoeken verkoeling onder bomen en struiken en als het er is aan het water. Vrijwel niemand zoekt echt de zon op, tenzij het aan de rand van een rivier of een meer is.
In Burgos is er een laan met bomen (plataan) langs een riviertje. Aan deze laan zijn veel terrasjes en bankjes waar veel mensen de schaduw opzoeken en flaneren. De dames vooral om gezien te worden en de mannen vaak met norse gezichten. Veel van die mannen hebben bovendien een akelige gewoonte. Ze schrapen hoorbaar ergens achter uit hun keel en spugen dan het kwakje op straat, bij voorkeur voor jouw voeten. Ik heb dat zeker enkele tientallen malen beleefd en ik vind het een vieze gewoonte.
In Burgos deed ik ook nog een heel leuke ontdekking. Nadat ik gegeten had en dan is het daar al gauw 22.00 uur, liep ik nog een rondje, net buiten het centrum, maar nog wel in de stad. Ik liep tussen hoge huizen die tegen een berg op gebouwd zijn, veel hoogteverschil dus. Ik hoorde stemmen en muziek, het leek net of iemand de radio of TV heel hard had aanstaan. Nieuwsgierig ging ik op zoek naar waar het geluid vandaan kwam. Na nog wat straten en trappen stond ik plotseling midden in een openlucht bioscoop. Tussen een paar huizen met wat trappen er tussen stond een verplaatsbare bioscoop, een beeldscherm met geluidsinstallatie. De trappen deden dienst als zitplaats. Het zat er helemaal vol met mensen, jong en oud en naar mijn indruk gewoon mensen uit de stad. Het kost niets om naar de film te kijken. Ik vind het een goed idee, de mensen uit de buurt treffen elkaar, hebben samen iets en ontspannen.

Terugblik op de reis en op mijzelf
Toen ik in Vezelay weg liep en mijn eerste etappe liep, keek ik vreselijk op tegen de zeer grote afstand die overbrugd moest worden. Onwillekeurig dacht ik toen ook aan de mogelijkheid om te smokkelen, kortere wegen te zoeken, de bus te nemen, of wat dan ook. Naarmate de afstand die ik gelopen heb langer werd, verdwenen deze gedachten. ’s-Avonds was ik moe, zeker in het begin, had ik overal pijn maar de volgende ochtend liep ik gewoon weer verder alsof er niets aan de hand was. Ik schreef eerder, de benen gaan verder, dus ik moet wel mee en zo voelde dat ook. Het ging min of meer van zelf. Met het verdwijnen van die gedachten verdween ook het idee om per sé aan te moeten komen. Eén van mijn wandelgenoten stelde terecht, ik ben al lang aangekomen en wil alleen nog maar genieten. Hij had volkomen gelijk en het heeft mij geholpen om die knop in mijn hoofd om te draaien. Ik heb verschrikkelijk genoten van deze reis. Ik heb hier en daar wel gekozen voor gemakkelijker begaanbare wegen, soms waren die langer en soms ook korter. Wel ben ik steeds blijven lopen. Er is ook niet zo iets als een bij wet of regel aangegeven route. Er lopen ook verschillende lange-afstands-wandelpaden die mijn route soms kruisten of soms parallel liepen. Vooral in Frankrijk was dat het geval, de Camino Frances in Spanje heeft weinig varianten. Iedereen is dus eigenlijk heel goed in staat om zelf de weg te bepalen die men wil gaan. Zo is het in deze lange wandeltocht en zo is het in het leven. De planning was om 1700 km naar Santiago de Compostela te lopen. Bij 1200 km in Burgos hield het voor mij op. Niet omdat ik niet verder wilde lopen maar omdat ik, vanwege mijn linker enkel en voet, niet verder kon. Ik vind het jammer dat ik die laatste 500 km niet meer heb kunnen lopen maar ervaar het niet als een nederlaag omdat ik mijn doelstellingen volledig heb bereikt en heb genoten.

Die doelstellingen hebben mij uiteraard tijdens het lopen zeer bezig gehouden. In mijn motivatie heb ik ze ook genoemd. Het ligt dus voor de hand dat ik er ook hier iets over zeg. Theo de Einzelgänger. Waarom moet ik iets extreem alleen doen om beter te kunnen samenleven met anderen? Heb ik de grenzen van het alleen doen, alleen zijn opgezocht om van daaruit beter met anderen te kunnen leven en communiceren? Ik denk het wel. Ik heb pijn geleden, mijn hele leven, soms ook zonder het echt te voelen. Nu had ik pijn, elke dag en kon er alleen zelf iets aan doen of niet. Ik moet het zelf verwerken.
De lichamelijke pijn en de geestelijke pijn. Het verdriet dat telkens weer terug komt en waartegen ik niet voldoende weerstand heb. Communiceren via papier en internet gaat geweldig. Communicatie integreren in praten over dagelijkse dingen met mijn naasten is veel moeilijker. Ik ben niet zo’n prater en heb de neiging om me terug te trekken in mijzelf (vergaderingen uitgezonderd). Ook wil ik nog wel eens in plaats van te praten iets snel even zelf doen of regelen. Ik schrijf beter dan ik praat maar daar hebben anderen niets aan als er gepraat moet worden. Ik ga dus voortaan alles opschrijven voor mijzelf zodat ik het niet meer als vanzelfsprekend ten opzichte van anderen beschouw en ik er wel over moet praten of er in ieder geval aan herinnerd wordt. Altijd een boekje en pen papier bij de hand is dus de boodschap.

Ieder mens probeert op één of andere manier om gelukkig te zijn. Soms lijkt het alsof het een zonde is om gelukkig te zijn. Op een ander moment ben je met een kleinigheid heel erg gelukkig. Onmogelijke dromen zijn te verwezenlijken. Je moet de kennis hebben van wat iedereen die een beetje oplet al lang weet, of je moet die kennis ontdekken. Als je wilt vinden wat je zoekt moet je eerst weten wat je er mee wilt doen. Als je dat weet zul je het ook vinden. Ik heb 1200 km kilometer gelopen om te ontdekken wat ik al lang wist maar wat zo moeilijk is om te aanvaarden. De overwinning op jezelf, is het een last of een genoegen? Veel mensen zien af van hun dromen zodra die te moeilijk worden. Ze weigeren de goede strijd te voeren omdat ze niet weten wat ze met hun geluk moeten doen en te veel vast zitten aan de wereld en aan de materie. Allemaal overwegingen die ook in mijn leven, in meer of mindere mate, een rol hebben gespeeld. In het leven gaat het niet om het hebben maar om de kwaliteit van het leven zelf. Het moet dus een genoegen zijn, dat geldt ook voor mijn overwinning die ik met deze wandeling heb bereikt.

Herinneringen en ervaringen
Er is nog heel veel te vertellen, steeds schieten mij weer nieuwe herinneringen te binnen. Deze reisverslagen zijn dus niet compleet. Het was heerlijk om te doen. Vooral ook om andere mensen te ontmoeten en in plaatsen en streken te komen waar ik nog nooit was geweest. Zo kwam ik er na twee weken Spanje achter dat ik weinig met het land en de bevolking heb. Oh ja, er zijn prachtige streken en steden en er zijn vast een heleboel ontzettend aardige mensen die ik met mijn stelling onrecht doe. Ik voel het echter niet anders ondanks mijn positieve ervaringen in Pamplona, Viana en Logruno.
Aan de wandeling door Frankrijk heb ik wel heel veel positieve herinneringen, zowel met de mede wandelaars als met de mensen en het land. Wilma suggereerde dat ik van St-Jean-Pied-de-Port ook weer terug had kunnen lopen. Misschien had ik dat wel moeten doen, ik had mijzelf echter ook nog iets ten doel gesteld in Santiago en dus ging ik niet op haar suggestie in.

Ritueel
Na mijn stop in Burgos, ben ik met de bus naar Santiago gegaan. Ik heb daar alleen, tussen duizenden mensen (vooral gewone toeristen) mijn vader Jacobus geëerd. Zijn overlijden in 2003, zonder begrafenis, hield mij nog steeds bezig. Zonder dat ritueel is het kennelijk toch een moeilijk proces van loslaten en een plek geven. Ik heb hem, middels een kaars een plek gegeven in die kerk. Zijn kerk, die van de heilige Jacobus. Het was mijn ritueel, alleen in een enorme kermis kerk. Overal wordt om geld gevraagd. Gewone kaarsen zijn er niet zoals elders in andere kerken wel het geval is. Als je hier een kaarsje wilt branden dan moet je een muntstuk in een gleuf stoppen en dat gaat er een kaarsachtig lampje branden. Dat heb ik dus niet gedaan. Buiten de kerk in stalletjes en winkels zijn kaarsen te koop. Dat heb ik dus gedaan en vervolgens heb ik een zo rustig mogelijk plekje gezocht om de kaars neer te zetten, aan te steken en mijn ritueel af te maken.
Ik heb er vrede mee.

Feest
Toen ik aankwam in Santiago werd me in het hotel gezegd dat er de volgende dag een feest zou zijn. Men was overal, in en aan het gebouw van de kathedraal en ook op het plein er voor waaraan ook het hotel staat, bezig met naar het mij scheen versieringen aan te brengen. De volgende dag kwam ik er achter dat er iets met vuurwerk zou gebeuren en om 23.30 uur zou het beginnen. Mijn kamer lag binnen het gebouw van het hotel. Ik merkte dus niets van wat er buiten gaande was. Eerder op avond vond ik het al wel druk op het plein maar toen ik om 23.00 uur naar buiten ging, stond het hele plein vol met mensen, ik schat met een stakingsleidersoog dat het er zeker 200.000 waren. Wat we te horen en te zien kregen was een enorme show van vuurwerk, muziek, laserstralen en lichtbeelden, geprojecteerd op de kathedraal en de gebouwen er om heen. Ik heb nog nooit zo’n mooie show gezien. Het was bedacht ik me, ter ere van Jacobus en dat kwam me die dag goed uit.

Bus
De terugreis per bus is een bijzondere ervaring. Om te beginnen duurt het erg lang, 32 uur waarvan de helft in Spanje wordt gereden. Ik boekte bij Eurolines maar reisde met andere bussen. Het is een samenwerkingsverband waarin Eurolines participeert onder de naam Socitransa Lineas regulares internatinales euro coach express. Ze rijden tussen Spanje, Portugal, Duitsland, Belgie, Nederland, Frankrijk, Zwitserland en Roemenie. Ze rijden vaste route’s. Jammer dat de chauffeurs alleen spaans spreken en net doen alsof ze de rest van de wereld niet begrijpen. Ik vind dat weinig commercieel en gastvrij. Het bevestigde nog weer eens mijn gevoel met Spanje. Mijn reis van Burgos naar Santiago met de bus van Alsa, was in een veel mooiere bus dan die met welke we naar Nederland terug gingen. Daar zat alle mogelijke comfort in. Maar wij moesten het 32 uur doen zonder zelfs maar een toilet in de bus. En met chauffeurs die niet communiceren met de passagiers. Goedkoop reizen heeft dus alles met kwaliteit te maken.

Bij het busstation in Santiago kwam ik Bert tegen. Hij was van Abcoude naar Santiago gelopen en was er aan toe om weer naar huis te gaan. Al snel kwamen we er achter dat we beiden, maar afzonderlijk van elkaar met Henk hadden gelopen. We hebben dus wat ervaringen uitgewisseld en Henk even gebeld. Dat maakte de terugreis wel gezellig.

Mensen
Gedurende deze reis heb ik heel veel mensen ontmoet. Sommigen heb ik genoemd in mijn verslagen. Die ontmoetingen waren zonder meer één van de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de reis.
Toen ik in Vezelay vertrok, in een net beginnende regenbui en onder de poort doorliep, riep een ongetwijfeld aardige franse mevrouw me toe of ik het niet vreselijk koud had. Ik liep in een T-shirt met korte mouw en dat was haar dus kennelijk opgevallen. Die mevrouw liep met nog een paar mensen de andere kant op als ik en dus ging het contact snel verloren. Twee dagen later in Chamery, waar we enorm werden onthaald, gewoon bij particuliere mensen thuis, zaten naast Henk, Paul en Marie en ik zelf, ook nog Sylvain en Antonieta aan tafel. Later na Limoges heb ik nog een aantal dagen met hen en anderen opgetrokken. Ik heb daar in mijn verslagen gewag van gemaakt. Maar zij waren het dus die daar in Vezelay met zijn moeder (die naar mij riep) de andere kant uitliepen.

Die ontmoetingen met andere mensen zijn zo bijzonder dat het een belangrijke bijdrage is aan het genoegen wat ik zelf aan de reis heb beleefd. Met enkelen heb ik nog steeds contact. Met veel genoegen denk ik terug aan Henk, Roger, Paul en Marie, Ginette en Bernard, Sylvain en Antonieta, Johan en Servé, Guy en Rosa, Valentin en Rita, Paul, Mary Jo, Jean Michel (en Charly), Pedro, Thijs, Flore en haar moeder, Guy en Ludo, Louis, Bent, Torben, Diego, Sacha, Patrick en Micheal, Jan, Louise, Charley, De poolse meiden en de oude duitser waarvan ik de namen kwijt ben. En tenslotte Bert in de bus terug. Dan zijn er ook nog de vele mensen waar ik te gast ben geweest maar die ik niet meer allemaal op ga noemen. Zij hebben mij vaak bijzonder goed verzorgd en opgevangen. De gastvrijheid in Frankrijk was meestal fantastisch. In Spanje is dat allemaal wat meer georganiseerd en massaler.

Slot
Tijdens deze reis had ik heel veel support van mensen, onder andere gebleken in het gastenboek. Dat was voor mij heel belangrijk en een grote steun. Dank daar voor. Ik vond het leuk om mijn verslagen te schrijven. Natasha ben ik erg dankbaar voor het feit dat zij de site voor mij heeft willen maken en onderhouden en steeds de verslagen heeft aangekondigd. Zonder dit medium was het veel minder leuk geweest. Zonder de medewerking, de steun, de opoffering en de liefde van Wilma was het voor mij helemaal niet mogelijk geweest deze reis te maken. Haar rol is dus net zo belangrijk als de mijne.
Dank voor het kunnen maken van de reis van mijn leven, want dat was het.

Groet,
Theo

boven